शहबाज शरिफले इशाक दारलाई पाकिस्तानको उपप्रधानमन्त्री किन बनाए ?

पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री शाहबाज सरिफले विदेशमन्त्री इशाक दारलाई देशको उपप्रधानमन्त्री नियुक्त गरेका छन् ।

मन्त्रिपरिषद महाशाखाले आइतबार एक सूचना जारी गरेको हो । प्रधानमन्त्री शहबाज सरिफले सिनेटर इशाक दारलाई तत्काल प्रभावबाट देशको उपप्रधानमन्त्री नियुक्त गरेका छन्।

हाल साउदी अरेबियाका प्रधानमन्त्री शाहबाज सरिफसँगै विदेशमन्त्री इशाक दार ग्लोबल इकोनोमिक फोरमको विशेष बैठकमा सहभागी भइरहेका छन् । पाकिस्तानको इतिहासमा प्रधानमन्त्रीले उपप्रधानमन्त्री नियुक्त गरेको यो पहिलो पटक होइन ।

यसअघि पाकिस्तान पिपुल्स पार्टी (पीपीपी) को सरकारमा पनि यस्तो भएको थियो। सन् २०१२ मा पाकिस्तान मुस्लिम लिग (क्यू) का चौधरी परवेज इलाही पनि देशको उपप्रधानमन्त्री नियुक्त भएका थिए। तर, त्यतिबेला मन्त्रिपरिषद् महाशाखाबाट जारी भएको सूचनामा ‘उपप्रधानमन्त्रीमा प्रधानमन्त्रीको कुनै अख्तियार नहुने’ स्पष्ट लेखिएको थियो ।

इशाक डारलाई के अधिकार हुनेछ?

पाकिस्तान सरकार वा सूचना मन्त्रालयले इशाक दारलाई उपप्रधानमन्त्रीको रूपमा के अधिकार दिने भन्ने बारे अझै स्पष्ट पारेको छैन।

अर्कोतर्फ पाकिस्तानको संविधानमा ‘उपप्रधानमन्त्री’ पदको उल्लेख नभएको कानुनविद्हरु बताउँछन् । पाकिस्तानको संसदीय राजनीतिको अनुगमन गर्ने संस्था फ्रि एन्ड फेयर इलेक्शन नेटवर्क (एफएएफएन) सँग आबद्ध रशीद चौधरीले भने, "यो अनौपचारिक पद हो र हामीले पछिल्लो इतिहासमा यसको उदाहरण पनि पाउँछौँ। यसअघि चौधरी परवेज इलाही थिए। यस पदमा नियुक्ति गरिएको छ।"

"यो अनौपचारिक पद हो र यो पद कार्यकारी आदेश (प्रधानमन्त्रीको आदेश) मार्फत सिर्जना गरिएको हो।" पाकिस्तान इन्स्टिच्युट अफ लेजिस्लेटिभ डेभलपमेन्ट एन्ड ट्रान्सपरेन्सीसँग सम्बद्ध अहमद बिलाल महबूब, पाकिस्तानमा विधायिका र लोकतन्त्रको समीक्षा गर्ने थिंक ट्याङ्क पनि राशिद चौधरीसँग सहमत छन्।

उनले भने, "पाकिस्तानको संविधानमा उपप्रधानमन्त्रीको पदको उल्लेख छैन, यो एउटा सौन्दर्यपूर्ण पद हो।" "उदाहरणका लागि, जब मन्त्रीको अहंकार सन्तुष्ट गर्न आवश्यक छ, उसलाई भनिन्छ कि मन्त्रिपरिषदमा सबै मन्त्री मात्र हो तर तपाई विशेष हुनुहुन्छ, त्यसैले तपाई उपप्रधानमन्त्री पनि हुनुहुन्छ।"

उपप्रधानमन्त्रीको शक्तिको बारेमा टिप्पणी गर्दै, राजनीतिक विश्लेषक अरिफा नूर भन्छिन् कि इसहाक दार मुस्लिम लिग (नवाज) मा एक शक्तिशाली व्यक्तित्व हुन्। उनी भन्छिन्, "तपाईंले यस तथ्यबाट अनुमान लगाउन सक्नुहुन्छ कि अघिल्लो पीडीएम सरकारमा इशाक डार लन्डनमा बस्दै आएका थिए। त्यहाँ बसेर उनले तत्कालीन अर्थमन्त्री मिफ्ताह इस्माइललाई आफ्नो पदबाट हटाए र आफैं पाकिस्तान आएर जिम्मेवारी लिए।