पाकिस्तानी विदेशमन्त्रीको भनाइलाई धेरैले किन भारतको पक्षमा लिइरहेका छन् ?

पाकिस्तानका विदेशमन्त्री इशाक दारले भर्खरै बेलायतमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै भारतसँगको व्यापार सम्बन्ध पुनः सुरु गर्ने संकेत दिएका थिए ।

भारत र पाकिस्तान दुवैका व्यापारी समुदायले यसलाई सकारात्मक पहल भनेका छन् । पत्रकार सम्मेलनमा उनले पाकिस्तानले छिमेकी भारतसँगको व्यापारिक सम्बन्ध पुनर्स्थापनाका लागि गम्भीर रूपमा विचार गरिरहेको बताए । दुई देशबीचको व्यापार साढे चार वर्षदेखि ठप्प छ ।

पाकिस्तानी विदेशमन्त्रीको यो बयान फेब्रुअरी ८ मा भएको आम निर्वाचनपछि पाकिस्तानमा नयाँ सरकार गठन भएको एक महिना पनि नपुगेको बेला आएको हो । अर्कोतर्फ भारतमा अर्को महिनाको अन्त्यमा पहिलो चरणको निर्वाचन हुँदैछ ।

मोदी सरकारले अगस्ट ५, २०१९ मा जम्मू कश्मीरको विशेष दर्जा खारेज गरेपछि भारत र पाकिस्तानबीचको व्यापारिक सम्बन्ध समाप्त भएको थियो। कश्मीर विवादका कारण दुई देशबीचको कूटनीतिक र व्यापारिक सम्बन्धमा असर परेको छ ।

स्मरण रहोस् कि सन् २०१९ को फेब्रुअरीमा जम्मू कश्मीरको पुलवामा हमलापछि भारतले पाकिस्तानलाई दिएको मोस्ट फेवर्ड नेशनको दर्जा पनि फिर्ता लिएको थियो। धारा ३७० को खारेजीले दुई देशबीचको व्यापार ठप्प भएको घटना मात्र होइन ।

आर्थिक विज्ञ डा इक्राम उल हक विगतमा पनि दुई देशबीचको आपसी व्यापार राजनीतिक र कूटनीतिक विवादको सिकार भएको बताउँछन् । उनले सन् २००९ को मुम्बई हमला र १९९९ को कारगिल युद्धको बारेमा कुरा गरे । तर, यसपछि पनि विभिन्न समयमा व्यापारिक सम्बन्ध सुमधुर हुँदै आएको छ ।

2019 अघि पाकिस्तानले भारतबाट कपास, रसायन, प्लास्टिक, मेसिनरी र सामान्य उपकरण आयात गर्दै आएको थियो। अर्कोतर्फ भारतले पाकिस्तानबाट फलफूल, खनिज, सोडा खरानी, ​​नुनलगायतका सामान आयात गर्दै आएको छ । पाकिस्तान इन्स्टिच्युट अफ डेभलपमेन्ट इकोनोमिक्सका अर्थशास्त्रका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता डा उज्मा जिया राजनीतिक विवादका कारण उत्पन्न हुने व्यापार सङ्कटसँग जुध्न दुवै देशले निकै कम चासो देखाएको बताउँछन् ।

अहिले पनि दुई देशबीचको व्यापारिक सम्बन्ध टुटेको अवस्था उस्तै छ ।