यदि भारतीय टोली च्याम्पियन्स ट्रफी खेल्न जाँदैन भने पाकिस्तानलाई कति नोक्सान हुन सक्छ?

"पाकिस्तानले भारतविरुद्ध क्रिकेट खेल्न बन्द गर्न सक्ने सम्भावना छ। यदि म कार्यालयमा हुँ भने, हो, सायद मैले यो कठोर कदम चालेको हुन्थेँ।"

पाकिस्तानका पूर्व विकेटकिपर-ब्याट्सम्यान रसिद लतिफले पीटीआईसँगको अन्तर्वार्तामा यस्तो बताएका हुन्।

आइसिसी च्याम्पियन्स ट्रफी तीन महिनापछि पाकिस्तानमा आयोजना हुने भएको छ, तर भारतीय पुरुष क्रिकेट टोली पाकिस्तान जाने छ कि जाने छैन भन्ने अझै स्पष्ट भएको छैन।

अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आइसिसी) ले सन् 2021 मा पाकिस्तानलाई च्याम्पियन्स ट्रफी 2025 को आयोजक घोषणा गरेको थियो र त्यसबेलादेखि भारतको प्रस्थानबारे प्रश्न उठेको छ। अब प्रतियोगिता सुरु हुने मिति नजिकिँदै जाँदा पाकिस्तानबाट पनि यस विषयमा निरन्तर बयानहरू आइरहेका छन्। तर, अहिलेसम्म भारतले कुनै आधिकारिक बयान जारी गरेको छैन।

भारतले अन्तिम पटक सन् 2008 मा एसिया कपका लागि पाकिस्तानको भ्रमण गरेको थियो जहाँ फाइनल खेलमा श्रीलङ्कासँग 100 रनले पराजित भएको थियो। अब पाकिस्तान क्रिकेट बोर्डले पाकिस्तानमा हुने च्याम्पियन्स ट्रफीको भ्रमणको घोषणा गरेको छ। नोभेम्बर 16 देखि ट्रफी इस्लामाबाद हुँदै पाकिस्तान प्रशासित कश्मीरमा पनि पठाइनेछ।

सन् 2009 मा पाकिस्तानको गद्दाफी स्टेडियममा श्रीलङ्काली टोलीमाथि आक्रमण भएको थियो र पाकिस्तानलाई सुरक्षाको कारण विश्वभर आलोचना गरिएको थियो।

यस आक्रमणपछि च्याम्पियन्स ट्रफी एउटा ठुलो अवसर हो किनभने पाकिस्तानमा अन्तिम प्रमुख प्रतियोगिता सन् 1996 को विश्वकप थियो। यसलाई भारत, पाकिस्तान र श्रीलङ्काले सह-आयोजना गरेका थिए।

भारतले पाकिस्तानमा हुने च्याम्पियन्स ट्रफीका लागि आफ्नो टोली पठाउन अस्वीकार गरेको भन्दै गत आइतबारदेखि पाकिस्तानी मिडियामा चर्चा भइरहेको छ। यद्यपि बिसिसिआईले यस सम्बन्धमा अहिलेसम्म कुनै आधिकारिक बयान दिएको छैन।

इएसपिएन क्रिकइन्फोको एक रिपोर्टका अनुसार बिसिसिआईले औपचारिक रूपमा केही भनेको छैन तर यस विषयमा आफ्नो रुख परिवर्तन हुने छैन। बिसिसिआई अझै पनि पाकिस्तान भ्रमण गर्न भारत सरकारको अनुमतिको प्रतिक्षामा छ।

नोभेम्बर 8 मा पिसिबीका अध्यक्ष मोहसिन नकवीले पत्रकार सम्मेलन गर्दै भनेका थिए, 'दुई महिनादेखि भारतीय मिडियामा भारतीय टोली नआएको खबर आएको छ। हामी स्पष्ट रूपमा विश्वास गर्छौं कि यदि यस्तो केही भयो वा कसैलाई कुनै आपत्ति छ भने, हामीलाई लिखित रूपमा दिनुहोस्।"

समा टिभीसँग कुरा गर्दै पिसिबीका पूर्व अध्यक्ष नजम सेठीले भने, 'भारत सरकार बिसिसिआईभन्दा ठुलो मुद्दा हो। बिसिसिआई टोली पाकिस्तान आउन चाहन्छ तर भारतमा यो सुरक्षाभन्दा बढी राजनीतिक मुद्दा हो।"

यदि भारत पाकिस्तान जान इच्छुक छैन भने, हाइब्रिड मोडेल एउटा विकल्प हुन सक्छ।

मिडिया रिपोर्टका अनुसार बिसिसिआईले आइसिसीलाई भारतका खेलहरू अर्को देशमा सार्न आग्रह गरेको छ।

तर, पाकिस्तान क्रिकेट बोर्ड (पिसिबी) का अध्यक्ष मोहसिन नकवीले भने कि उनीहरूले न त हाइब्रिड मोडेलको बारेमा छलफल गरेका छन् न त यसबारे कुरा गर्न तयार छन्।

"हाम्रो स्थिति स्पष्ट छ कि यदि उनीहरूलाई (बिसिसिआई) कुनै आपत्ति छ भने हामीलाई लिखित रूपमा दिनुहोस्", नकवीले भने। हामी लिखित रूपमा प्राप्त गर्नु अघि हाइब्रिड मोडेलमा कुनै कुरा हुनेछैन र हामी यसलाई स्वीकार गर्न तयार छैनौं।"

सन् 2023 मा पहिलो पटक हाइब्रिड मोडेलका आधारमा एसिया कप आयोजना गरिएको थियो। भारतले पाकिस्तान जान अस्वीकार गऱ्यो र त्यसपछि भारतका खेलहरू श्रीलङ्कामा खेलिएका थिए।

तर यदि पाकिस्तानले हाइब्रिड मोडेल स्वीकार गर्दैन र भारत पाकिस्तानमा खेल्न सहमत हुँदैन भने के हुन्छ? यस्तो अवस्थामा दोस्रो विकल्प अर्को देशमा च्याम्पियन्स ट्रफी आयोजना गर्नु हो। के पाकिस्तान यसमा सहमत हुनेछ?

"यस्तो अवस्थामा पाकिस्तानले या त च्याम्पियन्स ट्रफी बहिष्कार गर्नेछ वा अन्य कुनै स्थानमा खेल्न सहमत हुनेछ", नजम सेठीले भने। तर मलाई लाग्छ यदि पाकिस्तान अर्को देशमा गयो भने यो उनीहरूका लागि कठिन अवस्था हुनेछ। यो एउटा ठुलो राजनीतिक मुद्दा बन्न सक्छ।"

च्याम्पियन्स ट्रफीको आयोजना गर्न राष्ट्रिय स्टेडियम कराची र गद्दाफी स्टेडियम लाहोरको जीर्णोद्धार गर्न पिसिबीले लाखौँ डलर खर्च गरेको छ। आगामी दुई महिनाभित्र काम सम्पन्न हुने अपेक्षा गरिएको छ। प्रतियोगिता अर्को देशमा आयोजित भएमा के हुन्छ?

यदि दुई देशबीच सहमति भएन भने तेस्रो विकल्प भनेको आइसिसी च्याम्पियन्स ट्रफी अनिश्चितकालका लागि स्थगित गर्नु हो। तर यसले पाकिस्तानलाई धेरै पैसा खर्च गर्नेछ किनभने पाकिस्तानले कराची, लाहोर र रावलपिन्डीका पूर्व-निर्धारित स्टेडियमहरूमा भारी लगानी गरेको छ।

पाकिस्तानको हितलाई ध्यानमा राख्दै, नजम सेठी भन्छन्, "पाकिस्तानले विवेकपूर्ण निर्णय लिनुपर्छ र भावनाहरूलाई ध्यानमा नराख्नुपर्छ। भारतलाई बहिष्कारको कारण थाहा छ र त्यसो गर्न जारी राख्न सक्छ। उनीहरूले यो पहिले पनि गरिसकेका छन्, त्यसपछि आइसिसी बाध्य हुनेछ। तर पाकिस्तानले के गर्ने?"

वेबसाइट क्रिकबजले अगस्ट 2024 मा च्याम्पियन्स ट्रफीको बजेटको बारेमा एउटा रिपोर्ट प्रकाशित गऱ्यो।

आइसिसीले च्याम्पियन्स ट्रफीका लागि करिब 65 मिलियन डलरको बजेट राखेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। बजेटमा पाकिस्तान बाहिर केही खेलकुद आयोजना गर्न सम्बन्धित खर्चहरू समावेश छन्।

"प्रतियोगिताका लागि करिब 3.5 मिलियन डलर छुट्याइएको छ। टोलीको सहभागिता र पुरस्कार राशिका लागि थप 20 लाख डलर छुट्याइएको छ। 20 दिनमा 15 वटा खेल प्रसारणका लागि 10 मिलियन डलरको रकम पनि स्वीकृत गरिएको छ।"

पिसिबीका एक वरिष्ठ अधिकारीले बीबीसीलाई भनेका थिए कि प्रतियोगिताको तालिका नोभेम्बर 11 मा घोषणा हुने थियो, तर अब यो स्थगित गरिएको छ र आइसिसीले अब यसमा निर्णय गर्नेछ।

आयोजक देश, प्रसारणकर्ता र अन्य पक्षहरूलाई तयारीका लागि पर्याप्त समय दिन टुर्नामेन्टको 100 दिन अघि कुनै पनि आइसिसी प्रतियोगिताको तालिका घोषणा गरिन्छ।