पहिलो पटक पृथ्वीमा ल्यायो चन्द्रमाको टाढाको भागमा संकलित नमूना

काठमाडौँ, २७ कात्तिक : चीनको अन्तरिक्ष एजेन्सीले आफ्नो चाङ्ग’अ ६ मिशनबाट चन्द्रमाको टाढाको भागबाट संकलित नमूनाहरू अनुसन्धानकर्ताहरूलाई अध्ययनको लागि आवेदन खुला गरेको छ।

यस वर्ष मे महिनामा प्रक्षेपण गरिएको चाङ्ग’अ ६ मिशनले चन्द्रमाको टाढाको भागमा रहेको अपोलो क्रेटरबाट नमूना संकलन गरेर ५३ दिनको जटिल मिशन पूरा गरी जुन महिनाको अन्त्यमा पृथ्वीमा फिर्ता आयो।

चीनको राष्ट्रिय अन्तरिक्ष प्रशासन (सीएनएसए) अन्तर्गत रहेको ल्युनार एक्सप्लोरेशन एन्ड स्पेस इन्जिनियरिङ सेन्टर (एलईएसईसी) का अनुसार करिब ४ पाउन्ड ४.२९ औंस (झन्डै १,९३५ ग्राम) संकलित नमूनाहरूको केही सानो हिस्सा अहिले चिनियाँ अनुसन्धानकर्ताहरूको लागि उपलब्ध गराइएको छ। यसका लागि आवेदन दिने अन्तिम मिति नोभेम्बर २२ हो, जस्तो कि राज्य सञ्चालित मिडिया सिन्ह्वाले जनाएको छ।

यो चन्द्रमाको टाढाको भागबाट संकलन गरिएको पहिलो नमूना हो। यी नमूनाहरूको अध्ययनले चन्द्रमाको उत्पत्ति र विकास सम्बन्धी नयाँ सिद्धान्तहरू प्रस्ताव गर्न मद्दत गर्न सक्छ।

यसले चन्द्रमाको नजिकको र टाढाको भाग किन यति फरक छन् भन्ने विषयमा नयाँ दृष्टिकोण पनि दिन सक्छ। प्रारम्भिक अध्ययनले चाङ्ग’अ ६ द्वारा संकलित नमूनाहरूको घनत्व चन्द्रमाको नजिकको भागबाट संकलित पहिलेका नमूनाहरूभन्दा कम रहेको पत्ता लागेको छ।

स्पेस डटकमका अनुसार हालका लागि यी नमूनाहरू चिनियाँ अनुसन्धानकर्ताहरूको लागि मात्र खुला छन्, तर दुई वर्षपछि अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धान संस्थाहरूका लागि पनि उपलब्ध गराइनेछ।

चाङ्ग’अ ५ द्वारा सन् २०२० मा ओसियनस प्रोसेलारमबाट संकलित नमूनाहरूलाई सन् २०२३ मा अन्तर्राष्ट्रिय आवेदकहरूका लागि खुला गरिएको थियो, जुन संकलनको करिब दुई-ढाई वर्षपछि थियो।

चीनसँग प्रत्यक्ष अन्तरिक्ष सहयोगमा कानुनी अवरोध हुँदा पनि नासाका वैज्ञानिकहरूले यी नमूनाहरूको लागि आवेदन दिन सक्ने स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ। चाङ्ग’अ ५ का नमूनाहरूको सातौं चरणको आवेदनको अन्तिम मिति पनि नोभेम्बर २२ रहेको छ।