अमेरिकी राष्ट्रपतिको रूपमा डोनाल्ड ट्रम्पको आरोहणले भारतका लागि समस्या निम्त्याउन सक्छ?

अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावपछि मतगणना जारी छ। डोनाल्ड ट्रम्प धेरै राज्यमा विजयी भएको देखिन्छ।

ट्रम्प सन् 2017 देखि 2021 सम्म अमेरिकाको 45 औँ राष्ट्रपति बनेका थिए। उनका नीतिहरू विश्वलाई थाहा छ र भारतको नरेन्द्र मोदी सरकारसँग धेरै मोर्चाहरूमा ट्रम्पसँग व्यवहार गर्ने अनुभव छ।

यदि ट्रम्प फेरि विजयी भए, भारतमा के असर पर्नेछ?

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बारम्बार प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई भारतको मित्रको रूपमा वर्णन गर्दै आएका छन्। ट्रम्पले आफ्नो चुनावी भाषणमा बारम्बार प्रधानमन्त्री मोदीको नाम उल्लेख गरेका छन्। 

के ट्रम्पको पदभार सम्हालेपछि राष्ट्रपति बाइडेनको भारत नीति परिवर्तन हुनेछ?

डोनाल्ड ट्रम्प जितेमा उनको आर्थिक नीति 'अमेरिका फर्स्ट' मा केन्द्रित हुने विश्वास गरिएको छ।

आफ्नो पहिलो कार्यकालमा, ट्रम्पले अमेरिकी उद्योगहरूको रक्षा गर्ने नीति पछ्याए। उनले चीन र भारतसहित धेरै देशबाट हुने आयातमा भारी शुल्क लगाएका थिए। उदाहरणका लागि, भारतलाई अमेरिकी हार्ले-डेभिडसन मोटरसाइकलहरूमा शुल्क हटाउन वा घटाउन भनिएको थियो।

ट्रम्पले अमेरिका फर्स्टको नारा दिएका छन् र उनले अमेरिकी सामान र सेवाहरूको आयातमा उच्च शुल्क लगाउने देशहरू विरुद्ध कारबाही गर्न सक्छन्। यसमा भारत पनि समावेश छ।

अन्तर्राष्ट्रिय मामिलाहरू ट्र्याक गर्ने पत्रकार शशांक मट्टुले सोसल मिडिया प्लेटफर्म एक्समा लेखेका छन्, "ट्रम्पको नजरमा भारतले व्यापार नियमहरू धेरै उल्लङ्घन गर्छ। उनीहरूलाई अमेरिकी सामानहरूमा भारतको उच्च शुल्क मनपर्दैन। ट्रम्प आफ्नो देशबाट आयात हुने वस्तुमा 20 प्रतिशतसम्म कर लगाउन चाहन्छन्।"

"केही अर्थशास्त्रीहरूले ट्रम्पको ट्यारिफ नियमहरू लागु भएमा सन् 2028 सम्म भारतको जीडीपी 0.1 प्रतिशतले घट्न सक्ने भविष्यवाणी गरेका छन्", उनले लेखेका छन्। भारत र अमेरिकाबिचको द्विपक्षीय व्यापार 200 अर्ब डलरभन्दा बढी रहेको छ। यदि ट्रम्पले शुल्क दरहरू धेरै बढाए भने, भारतले धेरै नोक्सान भोग्नुपर्नेछ।"

ट्रम्पको व्यापार नीतिले भारतको आयात महँगो बनाउन सक्छ। यसले मुद्रास्फीति दर बढाउनेछ र यसले ब्याज दरहरू धेरै कटौती गर्न सक्नेछैन। यसले उपभोक्ताहरू, विशेष गरी मध्यम वर्गको कठिनाइ बढाउन सक्छ, किनकि उनीहरूको इएमआई बढ्न सक्छ। 

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प चीनविरुद्ध निकै मुखर रहेको थाहा छ। उनको पहिलो कार्यकालमा अमेरिका र चिनबिचको सम्बन्ध बिग्रियो। यसले भारत र अमेरिकाबिचको रक्षा सहयोगलाई बलियो बनाउनेछ। आफ्नो पहिलो कार्यकालमा, उनी क्वाडलाई बलियो बनाउनमा धेरै सक्रिय थिए। क्वाड एसिया-प्रशान्त क्षेत्रमा अमेरिका, भारत, अस्ट्रेलिया र जापानको गठबन्धन हो।

यदि ट्रम्प राष्ट्रपति भए भने भारतसँग हतियार निर्यात, संयुक्त सैन्य अभ्यास र प्रविधि हस्तान्तरणमा दुई देशबीच राम्रो समन्वय हुन सक्छ। यसले चीन र पाकिस्तानसँग भारतको स्थिति बलियो बनाउनेछ।

"यदि ट्रम्प विजयी भए, वर्तमान भारत-अमेरिका रणनीति जारी रहनेछ", अमेरिकी थिङ्क ट्याङ्क र्यान्ड कर्पोरेसनका इन्डो-प्यासिफिक विश्लेषक डेरेक ग्रसम्यानले सोसल मिडिया प्लेटफर्म एक्समा लेखेका छन्। यसको धेरै मूल्य छैन। समग्रमा, यदि ट्रम्प राष्ट्रपति भए भने, भारत यस मामिलामा फाइदामा हुनेछ।"

शशांक मट्टू लेख्छन्, "ट्रम्पले राष्ट्रपतिको रूपमा भारतसँग प्रमुख रक्षा सम्झौताहरूमा हस्ताक्षर गरे। उनले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग राम्रो सम्बन्ध कायम राखे र चीनविरुद्ध कडा कदम चाले।"

ट्रम्पका नीतिहरूले आप्रवासीहरूका लागि धेरै कठिनाइहरू सिर्जना गर्न सक्छन्। ट्रम्प यस विषयमा धेरै मुखर छन् र यो अमेरिकी चुनावमा एक महत्त्वपूर्ण मुद्दा हो।

ट्रम्पले अवैध आप्रवासीलाई आफ्नो देशमा फिर्ता पठाउने वाचा गरेका छन्। "अवैध आप्रवासीहरूले अमेरिकी रोजगारी खाँदैछन्", उनले भने।

ठूलो सङ्ख्यामा भारतीयहरू अमेरिकामा प्रविधि क्षेत्रमा काम गर्छन् र त्यहाँ एच-1बी भिसामा जान्छन्। ट्रम्पले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा एच-1बी भिसा सम्बन्धी नियमहरू कडा पारेका थिए।

यसले भारतीय व्यवसायी र प्रविधि कम्पनीहरूमा प्रभाव पारेको थियो। यदि यो नीति जारी रह्यो भने अमेरिकामा भारतीयहरूका लागि रोजगारीका अवसरहरू कम हुनेछन्। कडा आप्रवासन नीतिले भारतीय प्रविधि कम्पनीहरूलाई अमेरिका बाहेक अन्य देशहरूमा लगानी गर्न प्रोत्साहित गर्न सक्छ।