अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावः कमला ह्यारिस कि डोनाल्ड ट्रम्प?

हिजाे संयुक्त राज्य अमेरिकामा राष्ट्रपति चुनाव भयाे। बाहिर आएका सबै सर्वेक्षणका अनुसार यो चुनाव यति नजिक छ कि एउटा गल्तीले डोनाल्ड ट्रम्प वा कमला ह्यारिसलाई दुई वा तीन अङ्कको फाइदा दिन सक्छ।

ट्रम्प वा ह्यारिसलाई सहजै चुनाव जित्नका लागि यो पर्याप्त छ। यदि डोनाल्ड ट्रम्प फेरि राष्ट्रपति चुनाव जित्छन् भने, संयुक्त राज्य अमेरिकाको 130 वर्षको इतिहासमा यो पहिलो पटक हुनेछ कि पछिल्लो चुनाव हारेका तत्कालीन राष्ट्रपति फेरि राष्ट्रपति बन्नेछन्।

अर्थतन्त्र अमेरिकी मतदाताहरूका लागि सबैभन्दा ठुलो मुद्दा हो। अमेरिकीहरू भन्छन् कि उनीहरूले हरेक दिन मुद्रास्फीतिको सामना गर्छन्। सन् 1970 को दशकदेखि मुद्रास्फीति यस्तो स्तरमा पुगेको छ कि यसले ट्रम्पलाई भन्न अवसर दिन्छ, 'के तपाईँ चार वर्ष अघिको तुलनामा अहिले राम्रो हुनुहुन्छ?"

सन् 2024 मा विश्वभरका मतदाताहरूले धेरै शासक दलहरूलाई सत्ताबाट हटाएका छन्। कोरोनाकालपछि जीवनयापनको खर्च बढेको जस्ता कारणहरूले गर्दा मतदाताहरूले यस्तो गरेका छन्। अमेरिकी मतदाताले पनि परिवर्तन चाहन्छन् जस्तो देखिन्छ।

26 प्रतिशत अमेरिकी मात्रै देशको प्रगतिबाट सन्तुष्ट छन्। ह्यारिसले आफूलाई परिवर्तनको अनुहारको रूपमा प्रस्तुत गरेकी छिन्, तर उनलाई उपराष्ट्रपतिको रूपमा त्यसो गर्न गाह्रो भइरहेको छ। तीन वर्षअघि जनवरी 6,2021 मा वासिङ्टनको क्यापिटल हिलमा भएको दङ्गा र आपराधिक मुद्दाका लागि कठघरामा परे पनि डोनाल्ड ट्रम्पको समर्थन यी सबै वर्षहरूमा 40 प्रतिशत वा सोभन्दा बढी रहेको छ।

डेमोक्र्याटहरुले डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति बन्न योग्य नभएको बताएका छन्। अधिकांश रिपब्लिकनहरू ट्रम्प राजनीतिक प्रतिशोधको सिकार भएको कुरामा सहमत छन्। ट्रम्पले के गर्नु छ भने मतदाताहरूको सानो अंशको मत जित्नु हो जसले उनीहरू कससँग छन् भन्ने निर्णय गर्न बाँकी छ।

अर्थतन्त्रको अवस्थाभन्दा बाहिर, चुनावी विजयहरूले प्रायः भावनात्मक मुद्दाहरू पनि निर्णय गर्छन्। डेमोक्र्याटहरूले उनको लागि भावनात्मक मुद्दा गर्भपतन हुने आशा गरे पनि ट्रम्पले आप्रवासनमा बाजी लगाएका छन्। सीमा विवाद जो बाइडेनको नेतृत्वमा रेकर्ड स्तरमा पुगेको छ, सर्वेक्षणले आप्रवासनको मुद्दामा मानिसहरूले ट्रम्पलाई बढी विश्वास गरेको देखाउँछ।

बिर्सिएको वा पछाडि परेको महसुस गर्ने मतदाताहरूलाई डोनाल्ड ट्रम्पले अपिल गरेका छन्। यदि ट्रम्पले स्विंग राज्यका ग्रामीण र उपनगरीय भागहरूमा मत प्राप्त गरे भने, उनले कलेज-शिक्षित मतदाताहरूको नोक्सानको क्षतिपूर्ति गर्न सक्छन्। अमेरिकामा, स्विंग राज्यहरू ती राज्यहरू हुन् जहाँ मतदाताहरूको प्राथमिकता स्पष्ट हुँदैन र चुनावको नतिजालाई प्रभाव पार्न सक्छ।

डोनाल्ड ट्रम्पले के गर्ने भन्ने कसैलाई थाहा छैन। ट्रम्पले यसलाई आफ्नो बलियो बिन्दुका रूपमा हेर्छन्। "मेरो राष्ट्रपतिको कार्यकालमा संसारमा कुनै ठुलो युद्ध सुरु भएन। अमेरिकीहरू विभिन्न कारणले पीडित छन्। यसको कारण युक्रेन र इजरायललाई अरबौं सहयोग पठाउनु हो। धेरै अमेरिकीहरू बाइडन प्रशासनअन्तर्गत देश कमजोर भएको ठान्छन्। अधिकांश मतदाताहरू, विशेष गरी पुरुष मतदाताहरूले ट्रम्पलाई कमला ह्यारिसभन्दा बलियो नेताका रूपमा हेर्छन्।

धेरैवटा नेतृत्व भए पनि, डोनाल्ड ट्रम्पलाई ध्रुवीकरण गर्ने व्यक्तित्वका रूपमा चिनिन्छ। सन् 2020 मा, ट्रम्पले रिपब्लिकन उम्मेद्वारको रूपमा रेकर्ड मत प्राप्त गरे, तर उनी हारे। किनभने 7 करोडभन्दा बढी अमेरिकीहरू बाइडेनसँगै गएका थिए।

यस पटक, ह्यारिसले ट्रम्पलाई फासीवादी र लोकतन्त्रका लागि खतरा भन्दै आफ्ना लागि मत मागेकी थिइन्। जुलाईमा रोयटर्सले गरेको एउटा सर्वेक्षणले पाँचमध्ये चार अमेरिकीले स्थिति नियन्त्रण बाहिर भएको ठानेको थियो। ह्यारिसले मतदाताहरूले उनलाई देशलाई स्थिर बनाउन सक्ने उम्मेद्वारको रूपमा हेर्ने आशा गर्छन्।

सर्वोच्च अदालतले रो बनाम वेडको निर्णय र गर्भपतनको संवैधानिक अधिकारलाई खारेज गरेपछि संयुक्त राज्य अमेरिकामा भएको यो पहिलो राष्ट्रपति चुनाव हो। ह्यारिसलाई गर्भपतनको विषयमा चिन्तित मतदाताहरूले समर्थन गरेका छन्। सन् 2022 को मध्यावधि चुनावले यो मुद्दाले चुनावी परिणामलाई असर गर्न सक्ने देखाएको छ।

ह्यारिस पहिलो महिला राष्ट्रपति बन्ने सम्भावनाले पनि उनलाई महिला मतदाताहरू माझको फाइदा दिन सक्छ।