इरान र इजरायलबीच युद्ध भयो भने भारतमा कस्तो असर पर्ला ?

ईरानले एक अक्टोबरको रात इजराइलमाथि दर्जनौं ब्यालिस्टिक मिसाइलहरूको आक्रमण गर्यो। यस वर्ष यो दोस्रो पटक हो, जब ईरानले इजराइलमाथि प्रत्यक्ष आक्रमण गर्यो।

हिज्बुल्लाहका प्रमुख हसन नसरल्लाह र हमासका नेता इस्माइल हानियाका मृत्युपछि ईरानको तर्फबाट यो ठूलो आक्रमण गरिएको हो।इजराइलको विदेश मन्त्रालयका अनुसार, ईरानले १८१ ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू तोप्याएको छ र यसमा एक फलस्तीनी व्यक्तिको मृत्यु भएको छ।

५ महिना पहिले अर्थात् अप्रिलमा ईरानले इजराइलमाथि करिब ११० ब्यालिस्टिक मिसाइल र ३० क्रूज मिसाइलहरूको आक्रमण गर्यो।" मध्यपूर्वमा इरान र इजरायलबीचको शत्रुताको नयाँ चरण अहिले नै अन्त्य हुने देखिँदैन।आक्रमणको पछि इजरायली प्रधानमन्त्रीले प्रतिशोधको कुरा गरेका छन्। उनले भने, “ईरानले आज ठूलो गल्ती गरेको छ र उसले यसको मूल्य चुकाउनुपर्ला।”

नेतन्याहूले यस्तो भनेको एक दिन अघि ३० सेप्टेम्बरमा पीएम मोदीले नेतन्याहूसँग कुरा गरी ट्वीटरमा भनेका थिए- “हाम्रो संसारमा आतंकवादको कुनै स्थान छैन।”यसो हुँदा सबैभन्दा ठूलो सवाल भनेको यदि ईरान र इजरायल बीच सिधा युद्ध सुरु भयो भने यसको भारतमा के प्रभाव पर्ने हो?

""इजरायलमाथि इरानको हमला भएकोपछि मध्यपूर्वमा संघर्ष बढ्ने आशंका भईरहेको छ, जसको सीधा प्रभाव तेलको मूल्यमा देखिएको छ।यो प्रभाव तपाईं यसबाट पनि बुझ्न सक्नुहुन्छ कि जब केवल इरानको मिसाइल हमला गर्ने आशंका गरिएको थियो, त्यसबेलादेखि नै अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा तेलको मूल्य लगभग तीन प्रतिशत बढेको थियो।ब्रेन्ट क्रूड अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा तेलको मूल्य बताउने बेंचमार्क हो। यो एक प्रतिशतभन्दा बढी वृद्धि गर्दै 74.40 डलर प्रति ब्यारेल भएको छ। मंगलवारको कारोबारको समयमा यसमा पाँच प्रतिशतभन्दा बढीको वृद्धि रेकर्ड गरिएको छ।

इन्डियन काउन्सिल अफ वर्ल्ड अफेयर्ससँग सम्बन्धित सीनियर फेलो डाक्टर फज्जुर्रहमान भन्छन् कि यदि इरान र इजरायल बीच युद्ध शुरू हुन्छ भने भारतका साधारण नागरिकको जेबमा यसको सीधा प्रभाव पर्नेछ। उनी भन्छन्, “यदि युद्ध हुन्छ भने यसको प्रभाव केवल इरानमा सीमित हुँदैन, बरु यो अफगानिस्तान, इराक, साउदी अरब, कतर र यूएईसम्म जाल हुने छ। यी देशहरू हुन् जहाँबाट भारतले ठूलो मात्रामा तेल आयात गर्दछ।”

फज्जुर्रहमान भन्छन्, “हमलाको स्थितिमा तेलको आपूर्ति कम हुनेछ र माग बढी हुनेछ, यसले गर्दा तेलको मूल्य बढ्न थाल्नेछ जसले भारतमा सीधा असर पर्नेछ।”

यही कुरा जामिया मिल्लिया इस्लामिया विश्वविद्यालयको नेल्सन मण्डेला सेन्टर फॉर पीस एण्ड कौन्‍फ्लिक्ट रिजलुशनकी संलग्न प्रो. रेशमी काजीले पनि कुरा गर्छिन्, “गुल्फ क्षेत्र र रेड सी दुवै युद्ध क्षेत्रको रूपमा देखा par्छन्। यदि लडाइँ बढ्छ भने तेलका मूल्यहरूमा एकदम ठूलो वृद्धि हुनेछ।”