इजरायलले नस्रल्लाहलाई कसरी पत्ता लगायो र सम्पूर्ण अपरेसन सुरु गर्यो

इजरायलले नस्रल्लाहलाई कसरी पत्ता लगायो र सम्पूर्ण अपरेसन सुरु गर्यो

विगत 15 दिनमा, लेबनानी उग्रवादी समूह हेजबुल्लाहले आफ्नो कमान्ड संरचनामा श्रृङ्खलाबद्ध रूपमा ठुलो अवरोधको सामना गरेको छ।

आक्रमणहरू, पहिले पेजरमा र त्यसपछि सेप्टेम्बर 17-18 मा वाकी-टकीमा, करिब 1,500 हिजबुल्लाह लडाकुहरूलाई लक्षित गरियो, जसमध्ये केही मारिए।

शुक्रबार राजधानी बेरुतमा इजरायली हमलामा यसका नेता हसन नस्रल्लाहको मृत्यु भएको थियो, जो अहिलेसम्म इजरायलको पहुँचभन्दा बाहिर थिए। इजरायली डिफेन्स फोर्सले नस्रल्लाहलाई कसरी ट्र्याक गऱ्यो र उसले कसरी हेजबुल्लाहका शीर्ष कमान्डरहरूलाई लक्षित गर्न सफल भयो भन्ने प्रश्न अहिले उठेको छ। हसन नस्रल्लाहलाई लक्षित गर्नु इजरायलका लागि रणनीतिक निर्णय थियो, उनी धेरै वर्षदेखि लुकेर बसिरहेका थिए र इजरायलको आँखा लामो समयदेखि उनीमाथि थियाे। 

"हालै हजारौँ हिजबुल्लाह पेजर र वाकी-टकीहरू विस्फोट गरिएको थियो, र यसको पछाडि इजरायली गुप्तचरको हात रहेको अनुमान गरिएको थियो", गार्डनरले भने।" इजरायलको मोसाद गुप्तचर एजेन्सीले आपूर्ति श्रृङ्खलामा घुसपैठ गरी विस्फोटकहरू रोपेको विश्वास गरिएको छ। यो घटना करिब 15 दिन अघिको हो।’

"त्यसबेलादेखि जे भएको छ त्यसले इजरायलले कसरी हेजबुल्लाहको कमान्ड संरचनामा गहिरो प्रवेश गर्न सफल भएको छ भन्ने देखाउँछ।"

इजरायली सेनाले हिजबुल्लाहका सबै वरिष्ठ कमाण्डरहरूको हत्या गरेको बताएको छ। प्रश्न यो छ कि इजरायली अभियानले कसरी हिजबुल्लाहको सुरक्षा उपकरणलाई प्रभावकारी रूपमा विफल पारेको छ।” नस्रल्लाहको हत्या हुनुअघि उनले लेबनान, इजरायल, इरान र सिरियाका एक दर्जनभन्दा बढी स्रोतसँग कुरा गरेको रोयटर्सले जनाएको छ।

यस कुराकानीले शिया चरमपन्थी समूहको आपूर्ति शृङ्खला र कमान्ड संरचनालाई इजरायलले कसरी नष्ट गरेको छ भन्ने कुरा प्रकट गऱ्यो।

एक स्रोतले बताएअनुसार इजरायलले नस्रल्लाह र हेजबुल्लाहको मुख्यालयमा आक्रमण गर्नुअघि उनीहरूको जासुसी गर्न 20 वर्ष बिताएको थियो। एकजना व्यक्तिले अनुसन्धानलाई "उत्कृष्ट" भनेर वर्णन गरे।

इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहु र उनको नजिकका मन्त्रीहरूको समूहले बुधबार आक्रमणको अनुमति दिएको दुई इजरायली अधिकारीहरूले रोयटर्सलाई बताए। न्युयोर्कमा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा नेतान्याहूले भाषण दिँदै गर्दा उक्त आक्रमण भएको हो।

रोयल युनाइटेड सर्भिस इन्स्टिच्युटका सैन्य सेवाका निर्देशक म्याथ्यु स्याभिल भन्छन्, यो योजनामा धेरै वर्षदेखि काम भइरहेको देखिन्छ। यो धेरै स्तरमा गर्नुपर्छ। "यस तरिकाले, यसले सञ्चारहरू बिचको खुफिया अवरोधलाई औंल्याउँछ। यसमा इमेजरीको विश्लेषण पनि समावेश हुनेछ। चाहे त्यो स्याटेलाइट होस् वा लुकेका छविहरू। तर यो निश्चितताका साथ भन्न सकिन्छ कि यसले मानव बुद्धिलाई समावेश गरेको हुनुपर्छ।”

अर्को शब्दमा, यसमा जमिनमा जासुसहरूको गतिविधि समावेश छ। सन् 2006 को अन्तिम युद्धपछि नस्रल्लाहले सार्वजनिक स्थलमा बाहिर जान छोडेका छन्। नस्रल्लाहको सुरक्षा नजिकका स्रोतहरूले रोयटर्स समाचार एजेन्सीलाई भने कि नस्रल्लाह बढी सतर्क थिए र उनको हरेक चाल प्रतिबन्धित थियो, यहाँसम्म कि मानिसहरूको सानो समूहलाई पनि भेटे।

तीनजना वरिष्ठ इजरायली सैन्य अधिकारीहरूले शनिबार द न्यूयोर्क टाइम्सलाई हसन नस्रल्लाहको स्थानबारे महिनौँदेखि थाहा भएको बताएका छन्।

इजरायली रिपोर्टका अनुसार नस्रल्लाहलाई लक्षित गर्ने निर्णय तुरुन्तै र अमेरिकालाई सूचित नगरी नै गरिएको थियो ताकि यसले समय लिन नपरोस्। रोयटर्सको रिपोर्टअनुसार सेप्टेम्बर 17 को पेजर विस्फोटपछि हेजबुल्लाहका नेताहरू इजरायलले उनीहरूलाई मार्न चाहेको शङ्काका कारण धेरै सतर्क भए।

उनले कमान्डरहरूको अन्तिम भ्रमणहरू पनि गुमाए र उनका पूर्व-रेकर्ड गरिएका भाषणहरू केही दिनपछि मात्र बजाइयो।इजरायलले दक्षिण बेरुतको आवासीय भवनको तहखानेमा रहेको नस्राल्लाहको मुख्यालयलाई निशाना बनाएको बताएको छइजरायली सेनाले गत हप्तामा नस्राल्लाहसहित 9 जना वरिष्ठ हिजबुल्लाह सैन्य कमाण्डर मारिएको बताएको छ।

स्विडेनी डिफेन्स युनिभर्सिटीका अनुभवी हेजबुल्लाह विशेषज्ञ म्याग्नस रानस्टर्पले रोयटर्सलाई भने कि यो हेजबुल्लाहका लागि ठूलो झट्का र गुप्तचर विफलता हो। "उनीहरूलाई (इजरायललाई) नस्रल्लाहको भेट भइरहेको थाहा थियो। उनी अन्य कमान्डरहरूसँग भेट गर्दै थिए र त्यसपछि उनीहरूले उनलाई आक्रमण गरे।”

"शनिबार इजरायली सेनाका प्रवक्ता लेफ्टिनेन्ट कर्नल नदाव सोसानीले नस्रल्लाह र अन्य नेताहरूको भेला भएको बारेमा" "वास्तविक-समय" "जानकारी रहेको पत्रकारहरूलाई बताए।सोसानीले आफूले कसरी जानकारी पाए भनेर भनेनन्। सोसानीले भने कि नेताहरूले इजरायलमा आक्रमण गर्ने योजना बनाउन भेट्ने कार्यक्रम तय गरिएको थियो।

इजरायलको ह्याट्जेरिम एयरबेसका कमान्डर ब्रिगेडियर जनरल अमिचाई लेभिनले केही सेकेन्डमै दर्जनौँ बम खसालिएको पत्रकारलाई बताए। "यो अपरेसन निकै जटिल थियो र लामो समयदेखि योजना बनाइएको थियो।”

"इजरायलले नस्रल्लाहको स्थान पत्ता लगाएपछि, यसको वायु सेनाको एफ-15 लडाकू जेटले बङ्करलाई नष्ट गर्न सक्ने 80 वटा बम खसालेको बताइएको छ", रोयल युनाइटेड सर्भिस इन्स्टिच्युटका सैन्य सेवाका निर्देशक म्याथ्यू स्याभिलले भने। बमहरूले दक्षिणी बेरुत र दहियाका भूमिगत तहखानाहरूलाई निशाना बनाएका थिए, जहाँ नस्रल्लाहले शीर्ष कमान्डरहरूसँग भेटवार्ता गरिरहेका थिए।”

"यी सबै कुराले यो स्पष्ट पार्छ कि इजरायली गुप्तचरले हेजबुल्लाहको सुरक्षा उपकरणमा प्रवेश गरेको थियो। नस्रल्लाहलाई चाँडै नै उनी जस्तै धार्मिक साख भएका कसैले प्रतिस्थापन गर्नेछन्, तर त्यो नयाँ नेतालाई निम्न निर्माण गर्न धेरै वर्ष लाग्नेछ र यो सिजनमा उनीसँग यो सबै गर्न धेरै समय हुने छैन।”