बिहारमा १० दिनमा ५ पुल भत्कियाे, कसरी र किन भयो यस्तो ?

बिहारमा दश दिनभित्र पाँचवटा पुल भत्किएका छन् । राज्यको अररिया, सिवान, पूर्वी चम्पारण, किशनगञ्ज र मधुबनी जिल्लामा पुलहरू भत्किएका छन्।

तीमध्ये तीन वटा निर्माणाधीन र दुई वटा निर्माण भइसकेका छन् । ग्रामीण निर्माण विभागका पुल कन्सल्टेन्ट इन्जिनियर बीके सिंहले अररियाको बक्रा खोलामा भत्किएको पुलबाहेक बाँकी सबै ‘दुर्घटना’ भएको दाबी गरेका छन् ।

उनी भन्छन्, ‘बक्रा नदीमा बनेको पुलको विषयमा छानबिन गर्न चार सदस्यीय छानबिन टोलीले नमूना सङ्कलन गरी अनुसन्धानका लागि आईआईटी पटना र एनआईटी पटनामा पठाएको छ । यसको प्रतिवेदन एक साताभित्र आउने अपेक्षा गरिएको छ, त्यसपछि मात्रै कुनै प्रतिक्रिया दिन सकिन्छ ।”

राज्यमा पहिलो पटक 18 जुनमा, अररिया जिल्लाको सिक्टी ब्लकमा पुल भत्किएको थियो। यो पुल अररिया, सिक्टी र कुर्साकान्तका दुई ब्लक जोड्न निर्माण भइरहेको थियो । स्थानीय पत्रकार शंकर झा भन्छन्, ‘असार १८ गते दिउँसो २ बजे सिक्टीको पण्डरिया घाट नजिक बनेको यो पुलका दुई खुट्टा पूर्णरुपमा चिप्लिएर छ वटा क्षति भएको थियो । वर्षाका कारण बक्रा नदीको पानीको बहाव बढेपछि पुलको चाप सहन नसकेर उद्घाटनअघि नै भत्किएको थियो । यो पुल बनेमा लाखौं जनता लाभान्वित हुनेछन् ।”

अररिया जिल्लामा पनार, बक्रा र कन्काई गरी तीनवटा खोला बग्छन् । बक्रा नदीले आफ्नो बहाव परिवर्तन गर्न चिनिन्छ र यस नदीमा बहाव धेरै छ। सन् २०११ मा ११ करोडको लागतमा बक्रा नदीमा यो पुल निर्माण सुरु भएको थियो, जसको जिम्मेवारी बिहार ब्रिज कर्पोरेशनको थियो ।

तर पछि बक्रा नदीको बाटो परिवर्तन भएपछि १८२ दशमलव ६५ मिटर लामो पुललाई प्रधानमन्त्री ग्राम सडक योजना–२ अन्तर्गत सन् २०२०–२१ मा पुनः स्वीकृत गरिएको थियो । पुल भत्किएपछि ग्रामीण निर्माण विभागको चार सदस्यीय अनुसन्धान टोली घटनास्थलमा पुगेको छ ।

त्यसपछि असार २२ गते सिवानको गण्डक नहरमा बनेको कल्भर्ट भत्कियो । महाराजगञ्ज र दारुण्डा ब्लक जोड्ने यो कल्भर्ट ३४ वर्ष पुरानो थियो । स्थानीय बासिन्दा मञ्जितले भने, “यो कल्भर्टले पाटेधा र रामगढ नामक दुई पञ्चायतलाई जोड्ने गर्दथ्यो। यो 20 फिट लामो थियो। गण्डक नहरमा पानी आएपछि ओभरफ्लो भएर तल खसेको थियो । त्यतिबेला कल्भर्टबाट कोही पनि गुज्रनु नपाएको राम्रो भयो।”

असार २२ गते राति पूर्वी चम्पारणको घोरासहन ब्लकको अमवामा निर्माणाधीन पुल भत्किएको थियो । रु १ करोड ६० लाखको लागतमा निर्माण भएको यो पुल अमवादेखि चैनपुर स्टेशन जाने सडकमा निर्माण हुन लागेको हो । यो पुलको माथिल्लो भाग साँझ खस्ने र रातिमा भत्किएको अवस्था यस्तो थियो ।

प्रधानमन्त्री ग्राम सडक योजनाअन्तर्गत ग्रामीण निर्माण विभागले यस पुलको टेण्डर धीरेन्द्र कन्स्ट्रक्सन प्रालिलाई दिएको थियो । जुन पूर्वी चम्पारणमा रहेको मोतिहारीमा रहेको कम्पनी हो।

स्थानीय पत्रकार राहुल कुमार भन्छन्, ‘पुलमा निकै खराब निर्माण भइरहेको थियो । यसबारे स्थानीयले बारम्बार गुनासो गरे पनि सुनुवाइ भएन ।