राहुल गान्धी विपक्षी दलको नेता बन्नुको अर्थ के ?

कांग्रेसले मंगलबार राहुल गान्धीलाई लोकसभामा विपक्षी दलको नेता बनाउने घोषणा गरेको थियो।

राहुल सन् २००४ मा चुनावी राजनीतिमा प्रवेश गरेका थिए र त्यसबेलादेखि उनले कुनै पनि पद लिन बेवास्ता गरेका थिए। उनले पार्टी अध्यक्ष पदबाट समेत राजीनामा दिएका छन् । तर अहिले राहुलले अनिच्छुक नेताको छवि तोडेको देखिन्छ ।

राहुलले विपक्षी नेताको पद ग्रहण गरेका छन् र बुधबार लोकसभामा पनि उनले आफ्नो धारणा राखेका छन् । कांग्रेस सभापति मल्लिकार्जुन खर्गेको निवासमा मंगलबार भारत गठबन्धनका सबै नेताहरुको बैठक बसेपछि कांग्रेसले विपक्षी दलको नेता घोषणा गरेको हो ।

योसँगै लोकसभाले १० वर्षपछि विपक्षी दलको नेता पाएको छ । बुधबार, राहुल गान्धीले लोकसभामा विपक्षी नेताको रूपमा पहिलो पटक बोलेका थिए। ओम बिरलालाई लोकसभाको सभामुख पुन: निर्वाचित भएकोमा बधाई दिँदै उनले भने, ‘सरकारसँग राजनीतिक शक्ति स्पष्ट छ तर प्रतिपक्षले पनि भारतका जनताको आवाजको प्रतिनिधित्व गरिरहेको छ । यस पटक विपक्षीले भारतका जनताको आवाजलाई अझ सशक्त ढंगले प्रतिनिधित्व गरिरहेको छ ।”

‘संसद चलाउन प्रतिपक्षले सहयोग गर्छ, विश्वासमा सहकार्य हुनुपर्छ, संसदमा प्रतिपक्षको आवाज सुन्नु धेरै जरुरी छ । प्रतिपक्षको आवाज नआओस् भन्ने पूर्ण आशा छ । संसदमा दमन गर्ने प्रश्न यो होइन कि भारतका जनताको आवाजलाई दबाएर संसदलाई कसरी चलाउन सकिन्छ, तर यो संवैधानिक अधिकारको रक्षा गर्ने जिम्मेवारी सभामुखको हो ।

पछिल्ला दुई चुनावमा कांग्रेसले संसदमा १० प्रतिशत (५४ सिट) सिट पनि पाउन सकेको थिएन । यस्तो अवस्थामा कांग्रेसले संसदमा विपक्षी दलको नेताका रूपमा आफ्नो दाबी पेश गर्न सकेन । 2014 मा कांग्रेसको 44 सीट थियो र 2019 मा 52 सीट थियो। यसपटक कांग्रेसको ९९ सिट छ ।

राहुल गान्धी विपक्षी नेता बन्ने कुरा पहिल्यै अनुमान गरिएको थियो । जुन ४ मा चुनावी नतिजा आयो, त्यही समयमा कांग्रेस मुख्यालय २४ अकबर रोडमा कांग्रेस समर्थकहरूले भन्न थाले- 'यसपटक राहुल गान्धी संसदमा सम्पूर्ण विपक्षीको आवाज बन्नेछन्।' राहुल गान्धीले पहिलो पटक संसदमा संवैधानिक पद ग्रहण गरेका छन् । यो पहिलो पटक हो कि उनकी आमा सोनिया गान्धी लोकसभामा उनको साथमा छैनन्। सोनिया गान्धी राज्यसभा सांसद बनेकी छन् भने राहुल गान्धी उनको सीट रायबरेलीबाट निर्वाचित भएका छन् ।

यस पटक, प्रियंका गान्धीले वन्याद सिटबाट उपनिर्वाचन लड्ने भएकाले लोकसभामा उनीसँगै हुने सम्भावना छ। राहुल गान्धीले केरलाको वायनाडबाट पनि चुनाव जितेका थिए तर उनले रायबरेलीबाट सांसद रहन रोजेका थिए। 2019 मा, जब कांग्रेस लोकसभा चुनाव हारे, राहुल गान्धीले हारको जिम्मेवारी लिए र कांग्रेस अध्यक्ष पदबाट राजीनामा दिए।

यसपछि सोनिया गान्धी केही वर्ष अन्तरिम राष्ट्रपति भइन् । यस अवधिमा राहुल गान्धीलाई अध्यक्ष पद फिर्ता लिन आग्रह गरिएको धेरै अवसरहरू आए तर उनी आफ्नो पार्टीमा कुनै पद नलिने कुरामा अडिग रहे। यसपछि २०२२ मा पार्टीभित्रको हाईभोल्टेज ड्रामा मल्लिकार्जुन खर्गे पार्टी अध्यक्ष बने । यस विषयमा पाँच वर्ष अडिग रहेपछि अब यति वर्षमा पहिलो पटक राहुल गान्धी महत्वपूर्ण पद लिन तयार छन् ।

कांग्रेसको राजनीतिलाई नजिकबाट पछ्याउने वरिष्ठ पत्रकार र लेखक रशिद किदवईले केही दिन अघि बीबीसीलाई भनेका थिए कि विपक्षी नेताको पदले राहुल गान्धीको जिम्मेवारी लिने छविलाई उजागर गर्नेछ।