आइन्स्टाइनको परमाणु बमको चिठ्ठी लिलामी हुने

अमेरिकालाई विश्वको पहिलो आणविक बम विकास गर्न प्रोत्साहित गरेको, प्रसिद्ध वैज्ञानिक अल्बर्ट आइन्स्टाइनको एउटा पत्र लिलामीको लागि जाँदैछ।

सन् १९३९ मा अमेरिकी राष्ट्रपति फ्र्याङ्कलिन डी रुजवेल्टलाई लेखिएको नोटले नाजी जर्मनीले त्यस्ता हतियारहरू बनाउन सक्ने चेतावनी दिएको छ- र अमेरिकाले आफ्नै आणविक कार्यक्रम सुरु गर्ने सुझाव दिएको बीबीसीले रिपोर्ट गरेको छ।

तीन वर्ष पछि, अमेरिकाले म्यानहट्टन परियोजना सुरु गर्यो, जसले १९४५ मा जापान विरुद्ध पहिलो पटक परमाणु हतियारको प्रयोग गर्यो।

सन् २०१८ मा ६५ वर्षको उमेरमा निधन भएका माइक्रोसफ्टका सह-संस्थापक पल एलेनसँग सम्बन्धित कलाकृतिहरूको लिलामीको एक भागको रूपमा यो पत्र बिक्री भइरहेको छ।

उनको व्यक्तिगत संग्रह सेप्टेम्बरमा न्यूयोर्कको क्रिस्टीजमा बिक्रीमा जानेछ।कम्प्युटिङमा उनको रुचि र प्रभावलाई प्रतिबिम्बित गर्ने वस्तुहरूको दायरा हुनेछ, तर आइन्स्टाइनको पत्र केन्द्रबिन्दु हुने अपेक्षा गरिएको रिपोर्टमा भनिएको छ।यसलाई ४० लाखदेखि ६० लाख डलरबीचको अनुमानित मूल्य दिइएको छ।

यो वास्तवमा हंगेरीका भौतिकशास्त्री लियो स्जिलार्डले अन्य वैज्ञानिकहरूको सहयोगमा लेखेका थिए-तर यसलाई आइन्स्टाइनले हस्ताक्षर गरेका थिए किनभने सबैभन्दा ठूलो वैज्ञानिक व्यक्तित्वको रूपमा उनको स्थितिले राष्ट्रपतिको ध्यान आकर्षित गर्ने सम्भावना बढाएको थियो।

२ अगस्त १९३९ मा दोस्रो विश्वयुद्ध घोषणा भएको केही हप्ता अघि- जर्मनीले परमाणु बम बनाउनको लागि विज्ञानको काम गरेको हुन सक्ने यसले चेतावनी दिन्छ।“यो कल्पनायोग्य छ – धेरै कम निश्चित भएपनि – नयाँ प्रकारका अत्यन्त शक्तिशाली बमहरू यसरी निर्माण गर्न सकिन्छ,” यसले भन्छ।

तर आइन्स्टाइनले पछि, त्यस समयमा अमेरिकालाई परमाणु हतियार बनाउने एकमात्र देश बनाउनको लागि आफ्नो भूमिकाको कारणले पत्रमा पछुताएको रिपोर्ट गरिएको छ।