G-7 के हो? के यो समूहले युक्रेन र गाजामा युद्ध रोक्न सक्छ?

विश्वका सात धनी राष्ट्रका नेताहरु इटालीमा भेला भएका छन् । यी नेताहरूले युक्रेन र गाजा बीचको युद्ध कसरी रोक्ने भन्ने निर्णय गर्नेछन्।

G-7 शिखर सम्मेलनमा अफ्रिका र इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रका नेताहरू पनि उपस्थित हुनेछन् र उनीहरूले विकासशील देशहरूसँग आर्थिक सहयोग बढाउने विषयमा छलफल गर्नेछन्।

G7 अर्थात् 'सातको समूह' विश्वका तथाकथित सात 'उन्नत' अर्थतन्त्रहरूको संगठन हो जसले विश्वव्यापी व्यापार र अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय प्रणालीमा प्रभुत्व जमाउँछ। यी सात देश हुन्– क्यानडा, फ्रान्स, जर्मनी, इटाली, जापान, बेलायत र अमेरिका।

सन् १९९८ मा रुसलाई पनि यो समूहमा समावेश गरिएको थियो र त्यसपछि यसको नाम जी–८ भयो तर सन् २०१४ मा रुसले क्रिमिया कब्जा गरेपछि यो समूहबाट निष्कासित भएको थियो । ठूलो अर्थतन्त्र र विश्वको दोस्रो सबैभन्दा बढी जनसंख्या भएको देश भए पनि चीन कहिल्यै पनि यस समूहको हिस्सा बन्न सकेको छैन।

चीनको प्रतिव्यक्ति आय यी सात देशको तुलनामा निकै कम छ, त्यसैले चीनलाई उन्नत अर्थतन्त्र मानिएको छैन। तर चीन र अन्य विकासशील देशहरू G20 समूहमा छन्। युरोपेली संघ पनि G-7 को भाग होइन तर यसका अधिकारीहरू G-7 को वार्षिक शिखर सम्मेलनहरूमा भाग लिन्छन्। वर्षभरि, G-7 देशका मन्त्रीहरू र अधिकारीहरूले भेट्छन्, सम्झौताहरू विकास गर्छन् र विश्वव्यापी घटनाहरूमा संयुक्त वक्तव्य जारी गर्छन्।

यस वर्ष इटालीले G-7 को अध्यक्षता गर्दैछ। यस वर्ष G-7 शिखर सम्मेलन 13 र 15 जुन बीच इटालीको अपुलियामा हुँदैछ। इटालीका प्रधानमन्त्री जर्जिया मेलोनीले अक्टोबर २०२२ मा सत्ता सम्हालेपछि पहिलो पटक ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चको आयोजना गर्दैछिन्। युक्रेन र गाजाको युद्ध बाहेक इटालीले अफ्रिका र आप्रवासनका विषयमा पनि छलफल गर्न चाहन्छ।

साथै आर्थिक सुरक्षा र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मा सहकार्यको मुद्दा पनि उठाउनुपर्छ । G-7 देशहरूले रुसको अर्थतन्त्रमा पहिले नै कडा प्रतिबन्ध लगाएका छन्। यी देशहरूले रुसलाई अन्तर्राष्ट्रिय वाणिज्य र विश्वव्यापी वित्तीय प्रणालीबाट पूर्ण रूपमा रोकेका छन्। G-7 र युरोपियन युनियनले रुसको ३२५ अर्ब डलर बराबरको सम्पत्ति रोक्का गरेको छ । यो सबै पैसा यी सात देशमा जम्मा गरिएको थियो।

यसमा रूसको केन्द्रीय बैंकले जम्मा गरेको विदेशी मुद्रा (विदेशी मुद्रा) पनि समावेश छ। अहिले G-7 देशहरूले यस्तो ठूलो रकमबाट प्राप्त हुने ब्याज युक्रेनलाई ऋणको रूपमा दिने योजनामा ​​काम गरिरहेका छन्। यो व्याज रकम हालसम्म करिब ५० अर्ब डलर पुगेको छ । जुन 3 मा, G-7 देशका नेताहरूले पनि गाजा युद्ध रोक्न अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको योजनालाई हरियो संकेत दिए। बाइडेनले इजरायल र हमासबीच तत्काल युद्धविरामको प्रस्ताव गरेका छन्। यस शान्ति प्रस्तावमा सबै बन्धकहरूको रिहाई र गाजालाई थप सहायता पनि समावेश छ।

बिडेनको प्रस्तावमा इजरायल र गाजाका जनताको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्ने शान्ति सम्झौता समावेश छ।