सुदूरपश्चिममा देउवाविरुद्ध किन नारा लागिरहेका छन् ?

काठमाडौँ । सुदूरपश्चिमको नजरमा शेरबहादुर देउवाले अहिलेसम्म आश्वासनको राजनीति मात्र गरे । सुदूरलाई सधैँ सुदूर नै राख्न चाहे । अहिलेसम्म सुदूरपश्चिमका निम्ति कुनै रुपान्तरणकारी योजना उनले सुरु गरेका छैनन् ।

पश्चिम सेती जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाको झुटो आश्वासन दिन थालेको नै ३० वर्ष भइसक्यो । सुदूरका जनताले पत्याइरहे । हालैको स्थानीय तह निर्वाचनमा समेत उनले डडेल्धुरा पुगेर उही पश्चिम सेतीको बासी आश्वासन नै सुनाए । यसपालि पनि उनको कुरा पत्याए । तर देउवाले भने आफ्नो पार्टीलाई मत दिने तिनै डडेल्धुरावासीलाई भोलिपल्टै लोप्पा खुवाइदिए ।

देउवाले भनेका थिए– भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको लुम्बिनी भ्रमणका बेला पश्चिम सेती निर्माणसम्बन्धी सम्झौता हुँदै छ । मोदी लुम्बनी आए । अरुण नदीमै अर्को जलविद्युत आयोजना बनाउने गरी बेग्लै सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरे । पश्चिम सेतीबारे कुनै कुरै भएन । देउवाले पनि त्यो विषय नै उठाएनन् । सुदूरपश्चिमवासी फेरि ठगिए ।

देउवाले आश्वासन दिएर सुदूरपश्चिमलाई ठगेको अर्को योजना हो– गेटा मेडिकल कलेज । अहिलेसम्म एउटा पनि मेडिकल कलेज नभएको प्रदेश सुदूरपश्चिम मात्र हो । निकै ठूलो प्रयास र संघर्षपछि कैलालीको गेटामा मेडिकल कलेजका पूर्वाधार बनाइयो । तर ती पूर्वाधार उपयोगविहीन छन् । गेटामा मेडिकल कलेज तत्काल सञ्चालन गर्नुपर्ने माग सुनेको नसुन्यै गरिएको छ ।

खासमा मेडिकल माफियाहरु सरकारीस्तरमा अब देशको कुनै पनि कुनामा मेडिकल कलेज खुल्न र चल्न दिने पक्षमा छैनन् । तिनै माफियाको घेराबाट धेरै टाढा हाम्रो बालुवाटार छैन । यही कुरा बुझेर गेटाको पूर्वाधार अलपत्र पारी प्रधानमन्त्रीको गृहजिल्ला डडेल्धुरामा अर्को मेडिकल कलेज सञ्चालनको घोषणा गरिएको छ । यसले सुदूरपश्चिमवासी थप सशंकित मात्रै भएका छन्, प्रधानमन्त्री देउवा र उनकी पत्नी आरजु राणाका विरुद्धमा चर्का नाराबाजी एवं दैनिक प्रदर्शन भइरहेका छन् ।

आफ्नै क्षेत्रको व्यक्ति पाँचौं पटक प्रधानमन्त्री हुँदा धनगढीमा निर्माण भइसकेको मेडिकल कलेज चाँडै सञ्चालन हुने आशामा हौसिएका थिए, सुदूरपश्चिमबासी । तर, डेढ वर्षअघि नै आधारभूत संरचना निर्माण भइसकेको मेडिकल कलेज सञ्चालन हुने कुनै छेकछन्द छैन ।

देउवाले गत स्थानीय चुनावमा सस्तो आश्वासन बाँड्ने क्रममा डडेल्धुरामै पुगेर प्रदेश राजधानी डडेल्धुरा सार्नेदेखि डडेल्धुरामा मेडिकल कलेज बनाउनेसम्मका आश्वासन दिएका थिए । पश्चिम सेती निर्माणको आश्वासन झुटो सावित भइसकेको छ । राजधानी सार्ने कुरा असम्भव हो भन्ने सुदूरपश्चिवासीले बुझेकै कुरा हो । अब मेडिकल कलेज डडेल्धुरामै खोलिदिने कुरा संसदको रोस्ट्रमबाटै घोषणा गरेपछि केही दिन डडेल्धुरावासीको मुख थुन्न सकिन्छ कि भनेर देउवाले हचुवामा यो घोषणा गरेको देखिन्छ । जुन कार्यान्वयन हुने आधार एक रत्ति पनि देखिँदैन ।

हुन पनि बल्लतल्ल गेटामा निर्माण भएको मेडिकल कलेज नै सञ्चालन हुन नसकिरहेका बेला अर्को खोल्छु भन्ने प्रधानमन्त्रीको भनाइ पत्याउनु पनि कसरी ? ठूलो दबाबपछि र संघर्षपछि गेटामा ढिलै भए पनि भौतिक पूर्वाधारका काम सकिएका छन् । तर, दुई वर्षअघि नै सञ्चालन गर्ने भनिएको मेडिकल कलेज अहिलेसम्म सञ्चालन आउन सकेको छैन । स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, स्वास्थ्य विज्ञान विश्वविद्यालय वा मेडिकल कलेज कुन मोडलमा लैजाने भन्ने नै अन्योल कायम छ ।

मंगलबार सरकारले घोषणा गरेको नीति तथा कार्यक्रममा गेटा मेडिकल कलेज सञ्चालनबारे केही उल्लेख नगरिएको र डडेल्धुरामा अर्को मेडिकल कलेज सञ्चालन गर्ने विषयले सुदूरपश्चिमबासीलाई झनै सशंकित बनाएको छ । र, अहिले धनगढी, अत्तरिया, महेन्द्रनगर लगायत सुदूरपश्चिमका प्रमुख सहर र बजार अशान्त छन् ।

भौतिक पूर्वाधार सम्पन्न भइसकेको गेटा मेडिकल कलेज तत्काल सञ्चालन गर्नुपर्ने विषय थाती राखेर डडेल्धुरामा थप मेडिकल कलेज निर्माण गर्ने प्रधानमन्त्रीको आवश्सनलाई धेरैले शंकाको नजरले हेरेका छन् । अझ प्रधानमन्त्री पत्नी आरजु राणाले फेसबुकबाट धनगढीमा आन्दोलन गरेर भ्रम छर्न खोजेको आरोप लगाएपछि जनमत झनै भड्किएको छ । आरजुको निर्वाचन क्षेत्रमै भइरहेको यो आन्दोलनले अर्को चुनावमा उनलाई पाइला टेक्नै मुस्किल पर्ने देखिएको छ ।

उनका हितैषी नृप वडको धनगढीको मेयरमा लज्जाजनक पराजय र पुष्कर ओझादेखि कर्ण मल्लसम्मको बहिर्गमनले आरजुको राजनीति यसै पनि धरापमा परिसकेको हो । त्यसमाथि मेडिकल कलेज र राजधानी सार्ने, पश्चिम सेतीमा झुटा आश्वासन बाँड्ने र चिसापानी–साँफेबगर सडक निर्माणमा बेवास्ताले देउवा दम्पतीकै राजनीतिक धरातलमा भ्वाङ पर्दै छ ।