बाइडेन र सी जिनपिङबीच भेटवार्ता

अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन राष्ट्रपतिको रुपमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग अन्तिम पटक भेटवार्ता गरेका छन् । पेरुमा जारी एसिया प्यासिफिक इकोनोमिक कोअपरेसन कन्फरेन्स (एपेक) को बैठकमा पुगेका दुवै नेताले भेटवार्ता गरेका हुन् ।

रिपोर्टका अनुसार जिनपिङले यस भेटमा चीन नयाँ डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनसँग काम गर्न तयार रहेको बताए । उनले चिनियाँ सरकारले सञ्चार कायम राख्न, सहयोग अभिवृद्धि र मतभेद न्यूनीकरण गर्न काम गर्ने बताएको उल्लेख गरिएको छ । यति मात्र होइन, दुई नेताबीच आणविक हतियार नियन्त्रणका विषयमा पनि छलफल भएको थियो ।

आणविक हतियार प्रयोग गर्ने निर्णयलाई आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मा छोड्न नहुनेमा अमेरिका र चीनका राष्ट्र प्रमुखबीच सहमति भएको थियो । दुवै नेताले प्रविधिसँग सम्बन्धित यी विषयमा जिम्मेवारी अपनाउने कुरा गरेका छन् ।

ह्वाइट हाउसले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, 'दुई नेताहरू एआई प्रविधिलाई सैन्य क्षेत्रमा जिम्मेवारीपूर्वक विकास गर्न र यसका जोखिमहरूलाई सावधानीपूर्वक बुझ्न सहमत भएका छन् ।' 

चीनले लामो समयदेखि आफ्नो परमाणु हतियारलाई बलियो बनाउँदै आएको छ । उही समयमा, अमेरिका पहिले नै परमाणु हतियारमा धनी छ । यद्यपि, बाइडेन प्रशासन लामो समयदेखि रसिया र चीनसँग आणविक हतियारको उत्पादनमा प्रतिबन्धको बारेमा छलफल गर्न चाहन्छ ।

आणविक हतियारका सम्बन्धमा बाइडेनसँग जिनपिङले गरेको छलफलबारे चीनले कुनै वक्तव्य जारी गरेको छैन । तर, बाइडेनको प्रयासपछि नोभेम्बरमा केही समयका लागि दुई देशबीच आणविक हतियारसम्बन्धी आधिकारिक वार्ता भएको थियो । 

अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयका अनुसार चीनसँग हाल ५०० आणविक हतियार छन् र सन् २०३० सम्ममा त्यसको संख्या १००० पुर्याउन चाहन्छ ।

चीनद्वारा जारी विज्ञप्ति अनुसार सी जिनपिङले अमेरिकामा भइरहेको परिवर्तनको बारेमा कुरा गर्दै दुई देशबीचको स्थिर, स्वस्थ र दिगो सम्बन्ध कायम गर्ने आफ्नो लक्ष्य रहेको बताए। सीले चीन नयाँ अमेरिकी प्रशासनसँग मिलेर काम गर्न तयार छ र जनताका लागि लाभदायक परिवर्तनहरूको लागि तत्पर छ ।

भेटमा चिनियाँ राष्ट्रपतिले भने- 'जब दुई देशले एकअर्कालाई साझेदार र मित्रको रूपमा व्यवहार गर्छन् र मतभेद अन्त्य गर्ने समाधान खोज्छन्, तब सम्बन्ध अगाडि बढ्छ । तर यदि हामीले एकअर्कालाई शत्रुको रूपमा व्यवहार गर्छौं भने हानि पुर्याउन भयंकर प्रतिस्पर्धा हुन्छ, यसले सम्बन्ध बिगार्छ ।'